reading

(PiT2.001)

Ēērste Reis: De Voders mit de Söhns

Kapitel 1

Af geiht dat no’n Hamborger Dōōm

Dat wēēr Anfang Dezember un bannig^X90kōōlt. De Wintersmann mit sien witten Boort vun Ies un Snēē wēēr al^X26ankomen un mool jēēdēēn Nacht sō veel Blȫȫm an de Finstern, datt^X24de lēḃen Kinner sik dėn annern Morgen dor meist de Lung an weǧpuusten, um en lütt^M3Kieklock tō moken, wō^X31süm^X04|se de schȫne Sünn dör sēhn kunnen. Hett Mōder^X12man eḃen dėn Kaffe tō Lief, sō loot de Gören ehr kēēn Freden, un sē^X09mutt ėn Füürfatt |Feuerbecken rinholen un de Finstern wedder^X41akloormoken. De Jungs hebbt dat bannig^X90hild. Wücke mookt sik ėn grōte Snēēhütt, wō^X31|woneem |wo wull* |wohl bummelig teihn Persōnen in sitten köönt. Un dor sitt süm^X04|se nu oḃends in, un in âll de Ecken un Kanten brėnnt lütte Lichtstumpen |Lichtstummel, datt de witten Wannen glinstern |glänzen dōōt as Kristâll. Hebbt süm^X04|se dat Döörlock tōstoppt, sō sitt sik dat dor hēēl wârm un mōje |kommōdig |gemütlich, un nârms |nirgends lett sik beter Märkens vertellen as hier. Datt |Damit overs ni^X20jēēdēēn in dat lütte Huus rinkrupen deit, hebbt süm^X04|se nēēǧ dorbi ėn grōten Snēēkeerl |Schneemann as Wach opstellt, dē ėn gresig^X90|fürchterlich grōten (PiT2.002) Knüppel in’ Ârm hett un mit sien Ōgen vun dėn swattsten Törf sō glȫhnig in de Welt rinkickt, datt ēēn wull bang vör ėm wârrn much.

Wück anner Jungs smiet sik mit Snēēbâllen un juucht |jauchzen luutut |luuthâls, wėnn süm^X04|se ēēn düchtig^X90dropen hebbt. Un dat is dorbi ėn Freud un Gelach manġ de smucken Kinner, datt^X24Voder^X11un Mōder^X12in de Stuuv ōōk^X22hēēl lustig un vergnȫȫǧt tō Sinn wârrt. Wücke rüüscht |fahren Schlitten ōōk ōder mookt sik ėn Glitschbohn |Rutschbahn. Un dorbi fehlt dėnn ōōk nârms sōōn plietschen Driever |Slēēf |Strolch, dē Nover sien Söhn, ohn datt dē dat mârkt, ėn Klumpen Snēē in de Tasch rinfummelt, sōdatt de lütt’ unschüllige Bėngel, wėnn hē sik tōnȫȫst |nȫȫssen in de Stuuv achter’n Oḃen sett, um sik optōwârmen, anfangt tō lecken as ėn ōle Wotertünn.

Is nu oḃends dat Eten vun’ Disch, dėnn geiht Mōder^X12no de Appelkomer un kummt wedder^X41atōrüch mit ėn hēle Schört vull lütte Kēēsappeln |(Apfelsorte). Dē wârrt in dėn Broder |Ofenloch im Kachelofen leǧǧt. Un sünd |›bünt‹ de Kinner oordig* |artig, anständig un ni^X20sō bâllstürig |krötig |widerspenstig, dėnn krieġt süm^X04|se nȫȫssen ōōk^X22broodte Appeln |Bratäpfel. Voder^X11sitt oḃends tōmeist achter dėn Oḃen, smȫȫkt sien ›rōden G‹ ōder ōōk dat ›Dithmarscher Wopen‹ |Wappen ut dėn kotten Brösel |Pfeife un studēērt in ōle Krönken |Chroniken, Postillen |Tietschriften ōder ōōk in de Avisen |Dağ- un Wekenblööd. Is dor dėnn wat, wat ėm gefâllt, sō nückt hē mit’n Kopp un leest dat ōōk wull mool luut vör, datt de annern dor ōōk wat vun hebbt. Um dėn Disch rum sitt meisttiets de Dēēnsten |Bediensteten mit süm^X06|ehr Spinnrööd un treckt fiene Fodens un snackt ōōk wull mool ėn Wōōrt mit dormanġ, wėnn dėn Buur, bi dėn süm^X04|se dēēnt |arbeiten, dorno is |es duldet. Is dē verdrēētli |verdrießlich un gnegelig |mürrisch, sō loot ōōk süm^X04|se dėn Kopp hangen un freut sik, wėnn de Oḃend man blōōts ēērst tō Ėnn is. Is hē overs vergnȫȫǧt un sposig |spoossig un kēēn Fiend vun ėn beten Jux, dėnn freut de Dēēnsten sik al^X26dėn hēlen Dağ op dėn Oḃend. Un sünd |›bünt‹ süm^X04|se dėnn mit süm^X06|ehr Ârbeit in de Stuuv, sō geiht dat Vertellen lōōs, ēēn Dööntje |Schnurre noch lustiger as dat anner. Over de Hannen wēēt ni^X20, wat de Mund deit, un süm^X04|se ârbeidt sō drödig |strevig lōōs, as gung’t in de Wett |um de Wett.

Sō gung dat ōōk tō bi Hans Detelf |Detlef tō Windbârgen |Windbergen. Dē much dat gēērn hėbben, wėnn sien Lüüd recht lustig un vergnȫȫǧt wēērn. Suurpütt |Misslaunige kunn hē för’n Dōōd ni^X20utstohn.

Hē wēēr Vullbuur, hârr sien Hoff schullenfrie vun sien Voder^X11kregen un stunn nix ut |hatte keine Sorgen. Antje, sien Fru, speel kēēn grōte Doom, sē leev man slicht un ēēnfack. Sē^X09hârr kēēn fiene witte Huut, nä, sē hârr rōde Hannen un Ârms un bottergele |blonde Hoor. Man ėn Poor bliede |freundliche, blanke |glänzende Ōgen sēten in ehrn Kopp, dē jēēdēēn gēērn ankieken (PiT2.003) much. Sēhǧ ēēn ehr dooğs |am Tag rumwēērtschoppen un ârbeiden, sō wuss ēēn ōōk^X22, worum sē kēēn witte Hand hârr. Sē lēēt kēēn Ârbeit stohn, kēēn Woter wēēr ehr tō kōōlt. Un wėnn de Dēēnsten ōōk recht gōōt^X50allēēn kloorkomen kunnen, dat holp ni^X20, sē muss doch jümmers^X21mit anfoten. „Wėnn de Herrschoppen sik vör kēēn Ârbeit schuut“, sä |sagte sē jümmers^X21, „sō dōōt dat ōōk de Dēēnsten ni^X20!“ Dorbi wēēr sē âlltiet fründli un nett gēgen |zu de Dēērns, un wėnn Oḃend wēēr, dook |tobte sē mit süm^X05|ehr rum, as wēērn dat âll ehr Kinner.

Hans Detelf hârr mit ehr fief Kinner kregen, wōvun de öllste Söhn süssteihn Johr ōōlt wēēr. Verleden |Vergohn Ōōstern wēēr hē dat ēērste Mool tō Biecht gohn.

Fritz wēēr för sien Johren al^X26ėn rechten Keerl |bannigen Knevel vun Jung, grōōt un slanterig |schlacksig wussen. Sien Knoken schullen sik man blōōts ēērst setten un mēhr Flēēsch op sien Ribben wassen, dėnn muss dat ėn Boos vun Keerl |Mordskerl wârrn.

Hans Detelf hēēl bȫȫs veel vun sien öllsten Jung un hârr ōōk Ōōrsook dortō. Hē wēēr in de Schōōl bannig^X90flietig ween^X83, hârr fix^X90wat lēhrt |gelernt un schick sik gōōt^X50|konnte sich benehmen. Bi sien Kunfermatschōōn hârrn Hans Detelf un sien Antje vör Freuden wēēnt över sien gōden^X50Antwōren. De Jung wuss allerbest |›niederträchti‹^X90Beschēēd in sien Katechissen un Bibel. Un wėnn hē no ėn Gesang frooğt worr, dėnn hârr hē al^X26dėn hēlen Gesang vun mėnnigmool negen Versen opseǧǧt, wėnn de Herr Paster, dē ni^X20gōōt^X50hȫren kunn, mēēn, datt hē ēērst mit dėn ēērsten kloor wēēr |fertig war. Un nȫȫssen bi’t Singen, dor kunn ēēn Fritz sien Stimm manġ süm^X05|ehr âlltōhōpen ruuthȫren. Jo, de Bėngel kunn sien Tōōn länger uthōlen as de Kanter sülḃen* |›sülm‹.

Hans Detelf un Antje wēērn dorum ōōk stolt op süm^X06|ehrn Söhn, un Fritz kunn sik meist |fast ni^X20vör süm^X05|ehr bârgen, as hē ut de Kârk kēēm. Sien Öllern gēḃen ėm ēēn Sȫten no’n annern. Bâld full Antje ėm um dėn Hâls un dėnn krēēǧ Hans Detelf ėm wedder^X41afoot un drück ėm an sien rōde West, datt^X24Fritz tōletzt rein verdrēētli worr. „Tiert |Habt sik^X08|ju doch ni^X20sō, Voder^X11un Mōder^X12, ik mağ dat ni^X20hėbben!“ – „Na, dėnn hōōl op mit de ōl’ Fiechelie |dem Herzen |dem Schmusen, Antje, du sühst, de Jung wârrt dor rein dösig vun in’ Kopp. Koom, loot’s^X07bmool vernünftig snacken. Kiek, Fritz, du hest di vundooğ in de Kârk bannig^X90gōōt^X50mookt, du hest dien Lex an besten weten, un dorum sünd wi stolt op di. Ik much di dor nu gēērn wat för schėnken: Seǧǧ, hest du wat op’n Hatten? Ēnerlei, wat dat is, du schasst dat hėbben!“ – Fritz dach hėn un her, man hē kunn nix finnen, wat hē wull gēērn hėbben much: Hē hârr je (PiT2.004) âllns, wat hē man bruken kunn |benötigte. Hans Detelf wuss afsluuts ni^X20, wat hē dortō sėggen schull. Hē reek ėm ėn Bârğ Soken vör, ėn niet^M3Tōōmtüüǧ för sien Riedpeerd, ėn smucke Pietsch, ėn Karjōōl |Einspännerkutsche, ėn grōte lange Piep mit bunte Quasten u.s.w.. Man Fritz schüdd jümmers^X21mit’n Kopp. Tōletzt sä^X60sien Voder^X11, dat blēēv för ėm gōōtschreḃen^X50.

Sō wēēr nu de Winter komen, un noch jümmers^X21hârr Fritz wat vun sien Voder^X11tō föddern^X43b. Hē sēēt nu oḃends jümmers^X21mit bi Disch un mook allerhand Kneep |Späße. Ōder hē studēēr ōōk in ėn schȫȫn^M3Bōōk, wat hē sik ut de Stadt mitbrocht hârr. Hans Detelf lēēǧ jümmers^X21achter’n Oḃen |Ofen op ėn Bank un lees ōle Blööd |Zeitungen vun 1830, dē hē sik hârr inbinnen loten. Dėnn, sō sä hē, nu muss ōōk de Buur in de ›Pulletik‹ mit vörwârts.

Ēēn Oḃend nück Hans Detelf in ēēns weǧ |ständig mit’n Kopp. Fritz worr dat wies un sä: „Voder^X11, du leest dor wiss wat bannig^X90Schȫȫns, du nückst je gewâltig^X90mit’n Kopp!“ – „Jo, Kinners“, sä Hans Detelf un nēhm sien Brösel |Piep ut de Snuut |Mund, „ik lees hier jüst vun Hamborğ, vun de Dōōmtiet |Jahrmarkt, dat mutt dor dėnn gresig^X90nett |ganz toll ween^X82. Ik will jüm^X02|ju dat mool vörlesen.“

Un nu fung Hans Detelf an tō lesen, un de annern hȫren^X65niep* |genau tō, un bâld sä de ēēn ›âh‹ un bâld de anner. Ōōk as Hans Detelf al^X26mit sien Lesen kloor |fertig wēēr, sēten süm^X04|se noch âlltōhōpen dor un hârrn dėn Mund spârrwiet* |sperrangelweit open vör Verwunnern |Staunen.

„Jēsus Kinner“, schrēēǧ* |rief Antje, „wat mutt dat dor schȫȫn ween^X82um dē Tiet!“

Fritz sien Ōgen wēērn meist glȫhnig worrn, as sien Voder^X11tō ėm sä: „Na, mien Jung, wat seǧǧst du dėnn dortō?“ – Dō^X23schrēēǧ* |rief Fritz: „Voder^X11, ik will di wat sėggen: Ik heff noch wat bi di gōōt^X50, wēētst’ wull, noch vun mien Kunfermatschōōn her!“ – „Jawull, mien Jung“, sä Hans Detelf, „dor hest du recht, un wat ik di tōseǧǧt heff, dat wârr ik di ōōk hōlen, dat wēētst du.“ – „Na, Voder^X11, dėnn will ik di mool wat sėggen, loot’s^X07bno Hamborğ reisen! In disse Dooğ, steiht dor je druckt, fangt de Dōōm* |Jahrmarkt wedder^X41aan. Dėnn köönt wi sülḃen* mool âll de Herrlichkeiten, dē du uns dor eḃen vörleest hest, mit uns ēgen Ōgen ansēhn. Man tō, Voder^X11, wat?“

Hans Detelf verfēēr sik |erschrak sō, datt hē vun de Bank opsprung. Antje un de lütten Dēērns lēten süm^X06|ehr Spinnrad stohn un kēken Fritz verwunnert an. Dat wēērn süm^X04|se sik ni^X20mōden ween^X83|Damit hatten sie nicht gerechnet.

„Büst du dėnn rein ni^X20klōōk |nicht bei Verstand!“, schrēēǧ* Hans Detelf. Man Fritz blēēv bi sien Stück |blieb hartneckig, de Ōl’ |der Vater hârr ėm versproken, sien ēērste (PiT2.005) Beed |Bitte ni^X20aftōsloon, un nu muss hē ōōk sien Wōōrt hōlen. – „Jo, mien beste Jung“, sä Hans Detelf, „dat is âllns wull wohr, man nu hėn no Hamborğ reisen! Ik hârr ōōk gor ni^X20veel dorgēgen, wėnn dat blōōts ni^X20sō wiet vun hier wēēr. Un dėnn bi sōōn Küll |Kälte reisen, mien Jung, wi frēērt je tō Ies!“ – „Och Voder^X11, wieder man nix |kein Problem“, sä Fritz, dē jümmers^X21gröttere Lust krēēǧ, „dat is man Snicksnackerie, de Küll wüllt |wööt |wöö’^X63wi wull överstohn. Un dėnn fohrt wi je ōōk man blōōts bet no Wrist un köönt vun dor dėnn mit de Iesenbohn no Hamborğ fohren. Kiek, dėnn krieġt wi ōōk doch mool de Iesenbohn tō sēhn!“ – „Dat is wull wohr, mien Fritz, man kiek, uns’ rōōtbunte un de blaue Kōh wârrt kâlḃen |tōkomen in de nēēǧsten |ēērsten vēērteihn Dooğ, un dėnn mööt |möö’^X61wi doch tō Huus ween^X82.“ – „Wieder man nix |Kein Problem!“, sä Antje. „Du mēēnst wull, Hans, datt wi Fruunslüüd gor nix köönt, wi wüllt |wööt^X63wull allēēn kloor wârrn |fertig werden, reist jüm^X01|ji|ju man tō |los, du hest dat Fritz tōseǧǧt |tōlöövt un muttst nu ōōk dien Wōōrt hōlen |stohn!“

Hans Detelf hârr sülḃen* ōōk grōte Lust dortō, wėnn hē sik dat ōōk ni^X20gliek mârken lēēt. Un sō duur dat dėnn ni^X20lang un hē lēēt sik besnacken |überreden. As lütten Jung vun süss Johr wēēr hē al mool in Hamborğ ween^X83. Man dō^X23gēēv dat noch kēēn Iesenbohn un kēēn Dampscheep, un hē hârr vun Hamborğ ēgentli nix wieder tō sēhn kregen as dėn Âltnoer Ossenmârkt^X77. Dorum wēēr |wäre hē för sien Leḃen gēērn mool no Hamborğ ween^X83. Un in’ Summer gung dat je ni^X20för |wegen de Oorn |Ernte. Dorum wēēr nu jüst de beste Tiet. Hē lēēt sik alsō besnacken un sä ›jo‹.

Nu wēēr dat ėn Freud in’t Huus. Hans Detelf mēēn opletzt overs, dat wēēr doch ēgentli nix, wėnn hē un Fritz allēēn ropreisen. Dat wēēr doch wull beter, wėnn süm^X04|se noch wücke Lüüd mēhr op’n Dutt |zusammen wēērn. Dat mēēn Antje ōōk. Nu wohn op sien nēēǧste Noverschop ėn gōden^X50Fründ vun ėm, Kloos |Klaus Thiessen. Kloos Thiessen wēēr um de Johren 1812 un 1813 al mool mit sien Voder^X11un ėn Koppel |Anzahl Peer no de franzȫȫs’sche Grenz |(Frankreich reichte damals bis Hamburg!) ween^X83un hârr vun dē Tiet an, liekers hē dōmools man ėn Jung vun twölf Johr ween^X83wēēr, bannige^X90|gewaltige Lust tō’t Reisen.

Hē snack jümmers^X21vun sien Reis no Frankriek un lōōğ dorbi, wat dat Tüüǧ hōlen wull |dass sich die Balken bogen. Man de Lüüd in’t Dörp kėnnen âll sien Geschichten al vun buten |schon auswendig (sō veel |oft hârr hē dē al vertellt), sō datt süm^X04|se gor ni^X20mēhr hėnhȫren dään. Dat wēēr Kloos-Ōhm^X13overs hēēl |ganz ēēndōōn |puttegool, hē fung jümmers^X21wedder^X41avun Frischen |aufs Neue an: ›As ik in Frankriek wēēr, dō^X23…‹. Wieder lēten süm^X04|se ėm sien (PiT2.006) Dooğ ni^X20|niemals komen, man snacken gau |schnell wat dormanġ, datt hē op anner Gedanken kēēm. Dat Stückschen hârr al sō lange Johren speelt, datt ik glȫȫv, hē hârr meist |fast âllns wedder^X41avergeten. Dėnn wėnn ēēn ėm ōōk mool lōōssnacken lēēt, sō kēēm hē doch ni^X20wieder as bet: ›As ik in Frankriek wēēr, dō …‹. Un blōōts af un an, wėnn hē wat in’ Kopp hârr, wat man alle blauen Moondooğ passēēr, kunn hē wiedervertellen. Man dėnn rappel |redete hē sōōn dumm^M3Tüüǧ, datt Lüüd, dē ėm ni^X20kėnnen dään, mēnen mussen, hē wēēr wull ni^X20recht bi Verstand.

Hē lees näämli alle Oḃend Reisbeschrieḃens. Un kēēm hē nu an’t Vertellen, sō mengelēēr |mischte hē âllns manġėnannerdör |durcheinander un vertell, datt in Frankriek dat in’ Summer sō kōōlt wēēr, datt ēēn in de Kârk de Nöösdrüppel an de Nöös fastfrōōr. Un in’ Winter wēēr dat dor sōōn Hitten |Hitze, datt dat Blie vun de Finsterruten |Fensterscheiben smölten dä^X60.

Hans Detelf wuss, datt sien Nover Kloos Thiessen ōōk bannig^X90gēērn mool ėn Reis mook. Dėnn wėnn ēēn sien Reis no de franzȫȫs’sche Grenz ni^X20mitreek, dėnn wēēr hē noch ni^X20wieder komen as bet no Meldörp |Meldorf un ėn poor Mool no de Heid |Stadt Heide tō Peermârkt^X77. – Kott, Kloos-Ōhm, dē schull mit op’e Reis no’n Hamborger Dōōm.

Hans Detelf hârr kēēn Rōh^X52, de annern quälen ėm sō lang, datt hē noch dėnsülḃen Oḃend bi âll dat Wedder^X41d|bei schlechtem Wetter op Tüffeln hėn no sien Nover gung, um ėm dat vörtōstellen |zu unterbreiten.

Kloos Thiessen hȫȫr^X65hōōch op |wurde hellwach, as Hans Detelf ėm vertell, wat hē in’ Sinn hârr. Hē hârr ōōk al vun dėn Hamborger Dōōm leest un wēēr dōmools, as hē hėn no Frankriek reist wēēr, över Hamborğ komen un wuss dor sō gōōt^X50Beschēēd, sä hē, as in sien ēgen^M3,M4aHuus. Dat duur dėnn ōōk ni^X20lang, sō schrēēǧ* Kloos Thiessen: „Na, Hans-Nover, ut Fründschop för di will ik mit, dėnn ohn ėn gōden^X50Fȫhrer sünd jüm^X01|ji|ju in de grōte Stadt Hamborğ verloren |verweiht. Dėnn ik will di sėggen, as ik in Frankriek wēēr, dō …“ – „Du geihst alsō op jēēdēēn Fâll mit?“, sä Hans Detelf. – „Na, dat versteiht sik, un mien Hinnerk, de dumme Bėngel, schâll ōōk mit un mool de Welt sēhn. Dėnn wârrt hē, glȫȫv ik, doch ėn beten klȫker wârrn un oḃends ni^X20jümmers^X21achter’n Oḃen liggen un slopen. Dat Reisen mookt ēērst dėn Keerl. Ēhr ik hėn no Frankriek reis, wēēr ik jüst sōōn drȫge Pētersillenwuddel as mien Jung nu is. Dat Reisen gifft Plie |Verstand, dat is wiss!“

Nu de beiden sik um |wegen de Reis ēnig wēērn, krēteln |kabbeln süm^X04|se sik ōōk ni^X20lang, wonēhr^X32|wann dat lōōsgohn schull. Kloos-Ōhm mēēn, dat (PiT2.007) worr Tiet för dėn Dōōm, un wėnn süm^X04|se Friedağ de anner |nēēǧste Week affohren dään, kunn dat ni^X20schoden. Hans Detelf wēēr dormit inverstohn. Süm^X04|Se wullen tōhōpenspannen un mit süm^X06|ehr ēgen Fōhrwârk hėn no Wrist kutschēren.

Dat gēēv nu ėn Leḃen in’t Huus disse acht Dooğ. De Jungs krēgen noch âll beid ėn niede Jack un niede Büxen, datt süm^X04|se in Hamborğ Stoot moken |sich sehen lassen kunnen. För |Gegen de Küll worrn Fuusthandschen vun ėn wunnerschȫne grȫne Klȫȫr |Farbe kofft, un ėn recht schȫnen bunten un wullen School, um de Bost ni^X20tō verkȫhlen. Kott un gōōt^X50, de Fruunslüüd hârrn bannig^X90veel tō dōōn, süm^X05|ehr düchtig^X90uttōstaffēren.

Ėndli wēēr de Dünnerstağoḃend dor. Opletzt wēēr Kloos Thiessen mit sien Hinnerk noch ėn beten op Noverschop bi Hans Detelf, un Kloos vertell, wat süm^X04|se dor âllns sēhn wullen. Dėnn hē wēēr je op sien Reis no Frankriek över Hamborğ komen un wuss dor je niep un nau* Beschēēd. Antje freu sik, datt ehrn Hans un ehrn sȫten Fritz nu ōōk mool in de Welt rinkēmen. Un dėnn hârr Hans Detelf je ōōk versproken, ėn smuck^M3Klēēd mittōbringen un ėn Bōōrt |Borte, Litze, eḃensō schȫȫn as de Pastersch^X16ehr. Jēēdēēn Dağ, mēēn sē, muss Hans Detelf overs schrieḃen, wat süm^X04|se beleevt hârrn, sunst* |anners worr sē sik vör Unrōh^X52ni^X20bârgen könen. Na, dat worr ōōk âllns tōseǧǧt.

Klock negen gungen süm^X04|se vunēēn |utėnanner, um sik in de Puuch |ins Bett tō smieten, dėnn dėn annern Morgen schull dat bitieden lōōsgohn. Süm^X04|Se krēgen overs âlltōhōpen man wēnig Sloop af, de Reis sēēt süm^X05|ehr jümmers^X21in’ Kopp. Ėndli fung dat an tō grauen. De Kaffeketel worr op’t Füür sett un düchtig^X90ünnerbött |›untergeheizt‹, datt hē gau in’t Koken kēēm. De Fruunslüüd kēken noch mool no, watt^X25|ob süm^X04|se ōōk nix vergeten hârrn, holen noch ėn poor Wüst ut’n Schöstēēn un smeren noch ėn Bârğ Botterbrȫȫd, datt süm^X04|se op’n Weǧ ni^X20verhungern dään, un dėnn kunn’t lōōsgohn. Hans Detelf sien Korfwogen worr ut’n Stâll schoḃen un twēē krâlle |gesunde Fossen |Föss |›Füchse‹ vörspannt. Kloos Thiessen sien Knecht, dē no Kellenhusen |Kellinghusen dėn Weǧ wuss un fohren schull, sēēt al op dėn Wooğ un bâller mit de Sweep |Pietsch, datt dat Oort un Schick hârr |wie’s sich gehörte. Hans Detelf küss noch mool sien Ōōlsch^X16|Ehefrau un stēēǧ no Kloos Thiessen op dėn Wogen. Fritz kunn noch ni^X20vun sien Mōder^X12afkomen |lōōskomen, dėnn dē hârr noch sō veel Vermohnens |Ermahnungen tō geḃen. Hē schull sik doch jo ni^X20verkȫhlen un ėn beten op Voder^X11passen |kümmern un wat wēēt ik ni^X20âll. Kloos Thiessen worr al rein verdrēētli un brumm in’ Boort: „Dat ōl’^M4dWievergerassel!“ (PiT2.008)

Ėndli rēēt Fritz sik lōōs, stēēǧ op dėn Wogen un sett sik bi Hinnerk hėn, op dėn achtersten* Stōhl |hintere Bank. Nu kunn’t dėnn lōōsgohn. – „Is âllns kloor?“, frooğ Juchen. – „Jawull, man ›jü‹ |hü!“, sä Kloos Thiessen. Juchen bâller mit de Sweep, sä „Koom!“, un de beiden Fossen trocken an. Antje hēēl dėn Ploten |Schürze vör de Ōgen un wisch sik de Tronen af. Hans Detelf slōōğ Füür an un lä dat brėnnen Swamm |dėn brėnnen Tunner op sien Piepenkopp. Hinnerk un Fritz kēken sik mit natte Ōgen an, dat wēēr je dat ēērste Mool, datt süm^X04|se vun Mōder^X12weǧkēmen. In vullen Droov* |Trab gung dat dör’t Dörp. Juchen mook sō veel Lârm mit sien Pietsch, datt dor âll de Lüüd vun opwoken dään un dachen: „Kiek, nu geiht de Reis lōōs no’n Hamborger Dōōm!“

Süm^X04|Se fohren^X66över Krumsteed |Krumstedt no Hōgenhȫȫrn* in ēēn Tuur dör. Hier stēgen süm^X04|se ēērstmool vun’ Wogen raf, um ėn Glas Eierbēēr tō drinken, dėnn dat kann ēēn je nârms beter kriegen as hier. As de Peer ėn beten fōdert^X46wēērn, gung dat wieder no Scheenfeld |Schenefeld tō, wō wedder^X41amool Statschōōn mookt worr. Hier worrn süm^X04|se vun alle Sieden fründli opnohmen. Sōgor de ōle Kȫter vun Hund, dē wull al op ėn Stück Botterbrōōt spikelēēr, gēēv süm^X05|ehr de Pōōt un gnurr hēēl fründli, wat wull ›gō’n^X50Dağ‹ hēten schull. Vun hier gung dat wieder no Ridders* tō, de letzte Statschōōn vör Kellenhusen, wō Fritz sik meist in de smucke Kööksch^X16verkieken dä. „Bring uns in dat beste Wēērtshuus, Juchen“, sä Kloos Thiessen. – „Jawull, Herr“, sä Juchen, „ik wēēt hier Beschēēd.“ – Hē hârr dat noch man eḃen seǧǧt, sō bȫȫǧ hē ōōk al um de Eck un hēēl still vör ›Wegener’s Hotel‹. Hier kēmen gliek wücke ruut un holpen süm^X05|ehr vun’ Wogen dool.

„Koomt |Komen^X10Sē^X09hier man rin no de Stuuv!“, sä de Wēērt. „Un wârmt |wârmen^X10Sē sik ėn beten bi’n Oḃen, dat’s bannig^X90kōōlt vundooğ!“ – „Dat schull’k mēnen |Das denke ich auch“, sä Kloos Thiessen un slōōğ de Ârms över de Bost tōhōpen, um sik ėn beten tō wârmen, „dat früst |friert vunoḃend twischen Mann un Fru!“ – As süm^X04|se sik nu ėn beten opwârmt hârrn, lēten süm^X04|se sik ėn Lütten un ėn Glas Bēēr geḃen. Un nu fungen süm^X04|se an, mit de Kellenhuseners, dē jüst in’ Krōōğ wēērn, tō snacken. De Tiet vergung süm^X05|ehr as in’ Drōōm. Un as süm^X04|se sik nȫȫssen in de Puuch lėggen dään, dō sä Hans Detelf: „Kinners, dat sünd frieli Stadtlüüd, man klōōk sünd süm^X04|se ōōk.“ – „Jo, jo“, sä Kloos Thiessen, „de Stadtlüüd sünd doch ni^X20sō nârrsch, as ik mi dat dacht hârr. As ik dōmools in Frankriek wēēr …“ – „Jawull, Nover, du hest recht!“, sä Hans Detelf. (PiT2.009)

Süm^X04|Se stēgen nu no’t Bett rin, un dat duur ni^X20lang, dō sogen |sägten de vēēr lōōs, datt de Gäst in de Wēērtsstuuv verwunnert mit dat Koortenspelen ophēlen un dėn Wēērt frogen dään: „Wat, lettst du noch sō loot Holt sogen?“ – „Och nä, Kinners“, sä de Wēērt, „dat sünd man blōōts dē vēēr Buurn, dē sloopt hier boḃen |über uns!“ (PiT2.010)

Nr. 1:	Verscheden Schrieverslüüd
Nr. 2.1:	Klaus Groth, Quickborn 1
Nr. 3.1:	Johann Hinrich Fehrs, Op Holsten-Eer

Nr. 3.2:	ISBN 978-3-9817316-6-8	Johann Hinrich Fehrs, Allerhand Slag Lüüd
Nr. 4.2:	ISBN 978-3-9817316-7-5	Theodor Piening, De Reis no’n Hamborger Doom
Nr. 5.1:	ISBN 978-3-9817316-8-2	Heinrich Johannes Dehning, Junge Schoolmeisterjohren in Dithmarschen vör 1900
Nr. 8.2:	ISBN 978-3-9817316-9-9	Georg Droste, Odde Alldag un sien Jungstöög

Kap. 1:	Af geiht dat no’n Hamborger Dōōm	PiT2.001
Kap. 2:	An’e Âlster in Kiel; Studenten	PiT2.010
Kap. 3:	Hamborg, Telegroof, Wiezel, Sēēreis	PiT2.025
Kap. 4:	Menascherie, Danzsool, Gaslücht	PiT2.045
Kap. 5:	Ėn Nacht, Ossenmârkt, Tofeldōōd	PiT2.053
Kap. 6:	Kunventgoorn, Danzsool, Vertȫȫrnen	PiT2.060
Kap. 7:	Verdregen, Thēoter, Wach, Trüchreis	PiT2.076

Kap. 8:	Persetter reist mit Fritz un Hinnerk un Piet	PiT2.091
Kap. 9:	Ossendrieḃen, Odēon, Hulda	PiT2.109
Kap. 10:	Zōō, Rennbohn, Ikoorsche Spelen	PiT2.134
Kap. 11:	Fōtogroof, Koortenspeel, Trüchreis	PiT2.168

Kap. 12:	Antje-Medder, Lokomotiv un Telegroof	PiT2.207
Kap. 13:	Hotel ›Stadt Kiel‹, Opwohrer, Odēon, Herr Meyer	PiT2.231
Kap. 14:	Liekdōōrn, Ultimo, Scheerms un Füür in’t Hotel	PiT2.268
Kap. 15:	Hinnerk foot sik mit dėn swatten Boor (mit Fritz!)	PiT2.302